5. Með Suð í Eyrum Við Spilum Endalaust (2008)

Η επίδραση της πολυεθνικής ίσως να αχνοφάνηκε στον προηγούμενο δίσκο, όμως εδώ πλέον είναι πασιφανής. Έβγαλαν άσχημο δίσκο οι Sigur Rós; Έβγαλαν δίσκο έστω κάτω του μετρίου; Η απάντηση είναι και στις δυο περιπτώσεις ένα ηχηρό ΟΧΙ. Αν πάντως η ερώτηση είναι «είναι αυτοί οι Sigur Rós που ξέραμε από τα 4 πρώτα άλμπουμ;» η απάντηση είναι «Αποκλείεται».

Ο δίσκος Með Suð í EyrumVið Spilum Endalaust είναι η πέμπτη ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά των Sigur Rós. Η διάθεση τους να περάσει η μουσική τους σε ευρύτερο κοινό, αυθόρμητη ή όχι κάνεις δε μπορεί να το πει με σιγουριά, είχε ως αποτέλεσμα να προκύψει ένας αρκετά καλός δίσκος αλλά με αρκετές διαφορές σε σχέση με το παρελθόν τους. Μια από τις πιο τρανταχτές ήταν ότι επέλεξαν αγγλικούς στίχους για να ντύσουν ένα τραγούδι τους (All Alright), κάτι πρωτόγνωρο για εκείνους. Μάλιστα αρχικά όλοι οι στίχοι είχαν γραφτεί στα αγγλικά αλλά η μπάντα αισθάνθηκε άβολα με τη χρήση της ξένης γλώσσας και έτσι μετέφρασαν τους περισσότερους στα Ισλανδικά, που όπως είναι προφανές, αλλά και όπως ο ίδιος ο Jonsi έχει δηλώσει, τους είναι πολύ πιο εύκολο να τραγουδήσουν.

Δε ξέρω αν εκείνη τη χρονιά είχε εκραγεί κανένα ηφαίστειο στο νησί τους με τις στάχτες να μπλοκάρουν και να μπερδεύουν το μυαλό τους, πάντως το Eyjafjallajökull που ματαίωσε  χιλιάδες πτήσεις πάνω απ’όλη την Ευρώπη συνέβη δυο χρόνια μετά άρα δεν αποτελεί δικαιολογία. Όπως και να έχει η τάση να ελαφρύνουν τις ενορχηστρώσεις, να απλοποιήσουν τις συνθέσεις, να ελαχιστοποιήσουν τα ξεσπάσματα και να κινηθούν σε αρκετά πιο εμπορικές και εύκολες μελωδίες είναι σαφής. Προσωπικά, αντιλαμβάνομαι μια προσπάθεια τους να φανούν πιο προσιτοί, να μην ταρακουνήσουν ή τρομάξουν κάποιον από τους νέους ακροατές τους με ένα από τα χαρακτηριστικά τους ξεσπάσματα ή μια από τις κλασσικές τους εναλλαγές στη διάθεση μέσα σε κάθε κομμάτι. Τους φαντάζομαι στο στούντιο να παλεύουν να κάνουν κάτι που δε τους πολυβγαίνει στην ουσία. Το φοβερό με αυτή τη μπάντα είναι βέβαια ότι ακόμα κι έτσι, η έμπνευση ξεχειλίζει και το τελικό αποτέλεσμα είναι και πάλι καλό.

Τα πρώτα δύο τραγούδια του δίσκου είναι ό,τι πιο χαρούμενο και ξεσηκωτικό έχουν γράψει οι Sigur Rós. Eιδικά το Inní mér syngur vitleysingur είναι ένα πανηγύρι και ειδικά στις live εκτελέσεις προκαλεί σεισμό χορού, ενώ στο Gobbledigook καθ’όλη τη διάρκεια του τραγουδιού ο κόσμος συνοδεύει με παλαμάκια. Ανεβασμένης διάθεσης είναι και το Við spilum endalaust. Μια αρνητική κριτική θα μπορούσε να είναι ότι “οι Sigur Rós εδώ κατάπιαν τους Coldplay”, αλλά είναι αρκετά βαρύ αυτό και στεναχωρήθηκα και που το σκέφτηκα. Μια από τις πιο συναισθηματικές στιγμές του δίσκου, που θυμίζουν το ύφος των Sigur Rós που γνωρίζαμε μέχρι τότε, είναι το Festival. Αργόσυρτο στην αρχή, με κλιμακούμενη αύξηση της έντασης και πολύ δυναμικό τέλος. Από τις ομορφότερες συνθέσεις της καριέρας τους χωρίς αμφιβολία. Το αρχικά ήσυχο Ára bátur αποκτά τρομερή ορχηστική δύναμη προς το τέλος και επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά τη μοναδική ικανότητα τους στο να αλλάζουν τη διάθεση τους μέσα στο ίδιο κομμάτι. Με το Fljótavík μας μαγεύουν με τη δύναμη της απλότητας των μελωδιών τους.

Δε μπορεί ποτέ κάνεις να προεξοφλεί το επόμενο βήμα στην πορεία ενός συγκροτήματος, μπορεί όμως να έχει στο μυαλό του κάποιες «απαιτήσεις» (σε εισαγωγικά η λέξη γιατί μιλάμε για μουσική όχι για μανάβικο). Οι Sigur Rós φαίνεται πως από το τέταρτο μέχρι το πέμπτο βήμα τους διήνυσαν μεγάλη απόσταση, τέτοια που σίγουρα κάποιοι οπαδοί τους δε κατάφεραν να αντιληφθούν, ώστε να ακολουθήσουν. Κρίνοντας αυστηρά αυτό το δίσκο θα έπρεπε να τον βαθμολογήσω χαμηλότερα. Όμως επειδή θα ήταν άδικο για τη συνολική ποιότητα του και αναλογιζόμενος ότι πολλοί ακροατές πρωτοήρθαν σε επαφή με τους Sigur Rós μέσω αυτού, οφείλω να είμαι επιεικής.

# 2 τραγούδια που θα ομορφύνουν τη ζωή σας: Festival, Fljótavík

7,5 /10

6. Valtari (2012)

Μετά από ένα σύντομο αλλά αρκετά περιπετειώδες διάλλειμα οι Sigur Rós επέστρεψαν με το Valtari. Είχαν προηγηθεί σημάδια ζωής για το συγκρότημα με την κυκλοφορία του live άλμπουμ Inni αλλά πρώτη νέα βασική δισκογραφική δουλειά μετά το  Með suð…  ήταν το παρόν άλμπουμ. Το διάλλειμα που αναφέρθηκε πριν ήταν μεγάλο χρονικά και αρκετά αγχωτικό για τους οπαδούς του συγκροτήματος και αυτό γιατί δε διαφαινόταν από κάπου ότι το συγκρότημα θα συνέχιζε την πορεία του. Ο Jonsi είχε μεταφέρει το ενδιαφέρον του εκτός συνόρων και τις μουσικές του αναζητήσεις στη σόλο καριέρα του. Ευτυχώς τα μαύρα σύννεφα διαλύθηκαν, αν και σίγουρα από την επιστροφή οι οπαδοί περίμεναν κάτι καλύτερο.

Συνήθως κάθε άλμπουμ των Sigur Rós έρχεται να χτίσει κάτι σε σχέση με το προηγούμενο. Αν όχι απόλυτη συνάφεια, μια κάποια σχέση μπορούσες να εντοπίσεις, είτε μουσικά είτε θεματολογικά. Αυτή η σύνδεση σε σχέση με τον αμέσως προηγούμενο δίσκο δεν υπάρχει. Ίσως τα  τέσσερα χρόνια να ήταν πολλά, ίσως όσα μεσολάβησαν στις ζωές τους να ήταν επίσης σημαντικά, ό,τι και αν τους συνέβη η αλλαγή της ατμόσφαιρας στο νέο δίσκο ήταν τεράστια. Ενδεχομένως να θεώρησαν ότι με το Með suð… το τερμάτισαν στη διάθεση πανηγυριού και pop αίσθησης και έτσι με το Valtari αποφάσισαν να ρίξουν τελείως την ένταση. Γύρισαν στις εποχές του ( ) ή σε κάποιες από τις ήρεμες στιγμές του Takk, και αυτό ασφαλώς δε θα το έλεγε κάποιος κακό, αρκεί να υπήρχε ένα απαραίτητο συστατικό: η έμπνευση. Και για να το πω πιο ωμα: δεν ακούω εδώ μέσα και πολλά στοιχεία που να μου θυμίζουν την μπάντα που έβγαλε το #untitled8 του ( ).

Χαρακτηριστικό βέβαια σε όλους τους δίσκους των Sigur Rós είναι ότι απαιτούν υπομονή και πολλές ακροάσεις. Έτσι και με το Valtari, με τον καιρό βρίσκεις στοιχεία να σου αρέσουν, κάμποσα μάλιστα να σε ενθουσιάζουν όπως στην καταπληκτική κλιμάκωση του Varúð, που θυμίζουν τη μπάντα που συγκλόνισε στα πρώτα τέσσερα άλμπουμ της. Νότες από πανέμορφο πιάνο συνοδεύουν ιδανικά το βιολί δημιουργώντας ένα μαγικό, σπαρακτικό και συνάμα εκρηκτικό ηχητικό τοπίο, σήμα κατατεθέν των Sigur Rós.

Από τα υπόλοιπα κομμάτια, όπου θα έλεγα πως κυριαρχεί η ηρεμία και η ακινησία, δύσκολα ξεχωρίζει κάποια σύνθεση αφού έχεις διαρκώς την αίσθηση ότι κάτι θα γίνει αλλά αυτό δε γίνεται ποτέ. Ωραίες στιγμές προσφέρει το Ekki múkk, με την ψυχρότητα της Ισλανδικής γης να το στοιχειώνει. Ταυτόχρονα η ζεστασιά της φωνής του Jonsi σε αποπροσανατολίζει, γεννώντας ανάμικτα συναισθήματα.

O δίσκος αυτός ήταν και ο τελευταίος που θα συμμετείχε ο Kjartan "Kjarri" Sveinsson ο οποίος και αποχώρησε αφήνοντας τα τρία μέλη να συνεχίσουν να χτίζουν το μύθο αυτής της μοναδικής μπάντας.

Συμπερασματικά, η επιστροφή των Sigur Rós έγινε με έναν συμπαθητικό δίσκο ο οποίος παρολαυτά ήταν ο πλέον μέτριος της καριέρας τους. Μας προσέφερε όμως το Varúð, μερικές ακόμα όμορφες στιγμές και τη χαρά του να γνωρίζουμε ότι είναι ξανά ενεργοί σα συγκρότημα.

# 2 τραγούδια που θα ομορφύνουν τη ζωή σας: Varúð, Ekki múkk

6/10                         

7. Kveikur (2013)

Ό,τι δε μπόρεσαν να πετύχουν με το Valtari του 2012, οι Sigur Rós το καταφέρνουν εν πολλοίς με το Κveikur. Όπως και να το δει κάνεις, ούτε το να μένεις μόνιμα στην κορυφή είναι εύκολο (θα έλεγα πως δεν είναι και χρήσιμο), ούτε το να σφύζεις πάντα από έμπνευση είναι εφικτό. Αν προσθέσει κανείς και το διάλλειμα για solo καριέρα του Jonsi και οικογενειακές υποχρεώσεις των υπολοίπων, η επιστροφή φάνταζε ακόμα πιο δύσκολη και φάνηκε πως απαιτούσε περισσότερο χρόνο. Με το Kveikur μπήκαν πάλι στην κανονική τους τροχιά, ξεπέρασαν πιθανά συνθετικά αδιέξοδα και ικανοποίησαν το κοινό τους. Η μετάφραση του Kveikur είναι “φυτίλι”, το οποίο φαίνεται πως μπόρεσαν να το ανάψουν και πάλι.

Για να το πετύχουν αυτό όμως έπρεπε να υπερνικήσουν μια ακόμη δυσκολία που προέκυψε. Αυτή δεν ήταν άλλη από την αποχώρηση του Kjartan Sveinsson, του ¼ της παρέας που συνέθετε το γκρουπ για 15 χρόνια, λίγο καιρό πριν την κυκλοφορία του νέου άλμπουμ. Η παρουσία και δουλεία του μέσα στο γκρουπ ήταν πολύ σημαντική (εκτός από τα πλήκτρα έπαιζε και ένα σωρό έγχορδα, ενώ είχε αναλάβει και το programming), αλλά ένας κύκλος έκλεισε και η μπάντα θα συνέχιζε ως τριμελής. Ο δίσκος είναι επίσης ο πρώτος με την νέα εταιρεία, την XL Recordings μετά την αποχώρηση τους από την ΕΜΙ.

Από τις πρώτες νότες, συγκεκριμένα από την πρώτη βουή προερχόμενη από το μπάσο του Hólm, που καλύπτει τα πάντα, νιώθεις την αναγέννηση της μπάντας. Σα να σιγόκαιγε ένα ηφαίστειο για χρόνια και τώρα ξύπνησε για να τα παρασύρει όλα. Αυτό είναι το Brennisteinn. Έκρηξη, με έντονη industrial χροιά παντρεμένη με dream pop φωνητικά. Συνδυασμό που οι Sigur Rós μπορούν να πετύχουν άψογα, χωρίς να φανεί κάτι παράταιρο.

Ακολουθεί το μελαγχολικό, εσωτερικό Hrafntinna ενώ στο επόμενο κομμάτι ακούμε τον ορισμό της πανέμορφης dream pop φτιαγμένης από τους καλύτερους του είδους. Βρίσκεσαι στην κορυφή του παγόβουνου (η μετάφραση του κομματιού Ísjaki) και κοιτάς προς τον ουρανό. Με το Yfirborð ερχόμαστε μπροστά σε μια από τις ομορφότερες μελωδίες που έχουν γράψει εδώ και πολλά χρόνια. Πάνω από το παγόβουνο παρακολουθούμε την καταιγίδα Stormur. Μια μάλλον ήπια καταιγίδα, αφού και το τραγούδι είναι γαλήνιο, με μέτριας έντασης ρυθμό. Μέτρια και η σύνθεση πάντως. Στο ομώνυμο του δίσκου η ατμόσφαιρα γίνεται πάλι ζοφερή, όπως ήταν και στην έναρξή του.  Πλέγμα industrial αίσθησης, βουής και θορύβου. Συνέχεια με το ομορφότερο κομμάτι του δίσκου, το Rafstraumur. Ρυθμικό, με εναλλαγές, με όμορφες pop μελωδίες και επικά, καταιγιστικά περάσματα. Μοιάζει να συνδυάζει στοιχεία από δυο δίσκους τους, του εσωτερικού μα και δυναμικού ( ) και του πιο pop Með suð í eyrum við spilum endalaust. Παρόμοιου ύφους είναι και το Bláþráður. Τελευταίο κομμάτι το Var μοιάζει να προσπαθεί να σβήσει τη φωτιά που άναψαν τα προηγούμενα πενήντα λεπτά του Kveikur. Ήρεμο και κατευναστικό, με το πιάνο να καθοδηγεί την βελόνα του πικ-απ στις τελευταίες στροφές, προς το κέντρο του βινυλίου.

Ο δίσκος αυτός περιλαμβάνεται στους καλύτερους της μπάντας, δηλώνει την επιστροφή τους στα επίπεδα ποιότητας, εσωτερικότητας, έμπνευσης και δυναμισμού που μας είχαν συνηθίσει (στους τέσσερεις πρώτους δίσκους). Δεν ξεπερνά όμως την αυθεντικότητα και τον αυθορμητισμό που αντιλαμβανόταν κάνεις από τη ροή των Ágætis byrjun και ( ). Δεν υπάρχει εδώ το ρίσκο, αλλά είναι σαφής η επιλογή της ασφαλέστερης οδού. Περνούν τα χρόνια, ίσως λοιπόν αυτό να είναι φυσιολογικό, συμβαίνει σε όλους άρα γιατί να μη συμβαίνει και στους καλλιτέχνες, όσο εξαιρετικοί και αν είναι. Το σίγουρο είναι ότι οι Sigur Rós με αυτό το δίσκο μας έκαναν και πάλι να ανυπομονούμε για κάποιο live ή νέα κυκλοφορία τους.

# 2 τραγούδια που θα ομορφύνουν τη ζωή σας: Κveikur, Rafstraumur

8/10